Cumhuriyet’in Şehrimize Katkıları

29 Ekim 1923 tarihi, her ne kadar Türkiye ve Dünya için çok önemli ise de. Adapazarı ye Sakarya için de oldukça önemli bir dönüm noktasını belirtmektedir. Cumhuriyet’in ilan edilmesi ve Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulması, şehrimiz için de değişimin başlangıcını teşkil eder. 1868’de belediye olan Adapazarı, Cumhuriyet ile Dirlikte idari yapılanmasını, eğitim, kültür ve sanattaki yerini geliştirmeye başlar. Hızla büyüyen şehrimizin altyapı ihtiyaçları, 1943 ve 1967 depremleri sonucunda acilen ele alınarak, önce içme suyu ihtiyacı giderilmiştir. Çark Deresi dolabından su alan şehrimiz, 1960’da Maltepe Tesisleri’ne, 1974’lerde ve 1987de yapılan 1. ve 2. İsale hatlarına kavuşarak bu sorununu çözmüştür. Elektrik enerjisine, yine Cumhuriyet’le birlikte kavuşan Adapazarı 1926 tarihinde Zirai Donatım Fabrikası’nın jeneratörleri ile bunu başarır. 1943’de fabrika yıkılınca, elektrik işini belediye üzerine alır. 1950 yılına kadar Orhan Camii karşısında kurulan jeneratör ile şehre elektrik verilir. 1950’lerden sonra kurulan Vagon ve Şeker fabrikalarının jeneratörleri ile bu güç arttırılır. 1954 yılından itibaren Sarıyer Barajı’ndan elektrik alan şehrimiz, 1960’dan sonra “Ulusal dağıtım sistemi “ne katılır.

İlk kurulan fabrikalar TZDK, Vagon ye Şeker fabrikaları hep Cumhuriyet idaresi tarafından şehrimize kazandırıldı. Şehrimizde bulunan bütün okullar, hastaneler, resmi daireler,  adliye ve spor tesisleri hep Cumhuriyet sayesinde yapılabildi. Modern farım metotları ile yapılan üretimde Sakarya birçok alanda Türkiye çapında ürün rekoltelerine ulaştı. Modern ormancılık yine Cumhuriyet sayesinde ilimizde yapılıyor. Yapılan barajlarla Sakarya Nehri’nin taşkınlarından korunma sağlanabilmiştir. Tarımda bu gelişme ile Dirlikte önce tarıma dayalı sanayi, sonra ticaret ve endüstri alanındaki gelişmeler birbirini takip etmiştir. Askeri fabrikalar, otomobil lastik fabrikası (Good-Year), Otoyol, Segman Sanayi, Toyota Otomobil Fabrikası, Toprak ilaç, Ak Gıda, Della Gıda, tekstil fabrika ve atölyeleri, Organize Sanayi Bölgeleri hep bu dönemin eserleridir.

Ulaşımda eski E-5 (D-100), Ankara-İstanbul TEM Otoyolu, Demiryolu şebekesinin Adapazarı’na ulaşması, yapılan yeni karayolları ile Adapazarı stratejik özellikler kazanmış, haberleşme şebekelerinin modernleşmesi ile ticarette önemli bir merkez haline gelmiştir. Sakarya Üniversitesi’nin kurulması, bilimsel eğitim ve araştırmada şehrimize önemli kazanımlar sağlamıştır. Sağlıkta Devlet Hastanesi, SSK Hastanesi ile çok sayıdaki ilçe hastaneleri, dispanserler ve sağlık ocakları ile uzmanlaşmış özel sektör hastaneleri, şehrimize yeni değerler katmıştır.

Ama asıl değişim, halkımızın kurulan sivil toplum örgütlerinde yeniden örgütlü ve demokratik bir toplum özelliği kazanmasıdır. Çok sayıdaki mesleki, sosyal ve kültürel kuruluş milletin özünü oluşturmuşlardır. Toplumumuz, demokratik haklarına sahip, özgür bireylerden oluşma hedefine hızla ilerlemektedir. Bunları Cumhuriyet’e ye Atatürk’e borçluyuz.

Şehrimiz ve ilimiz hızla artan sosyal ve kültürel gelişmesinin sonucunda her alanda sayısız insan yetiştirmiş ve onları Türkiye’ye armağan etmiştir.Bu isimlerin bazılarını şöyle sıralayabiliriz;

1. Bilimde, Prof. Dr. Ekrem Akurgal, Prof. Dr. Fikri Alican, Murat Demircioğlu, Nusret Ekin, Özcan Köknel, İsmail Çallı, Ayhan Kızıl, Mehmet Abuc, Alaattin Çelik, Mehmet Erkal, Oğuz Çetinkale, İsmail Aydemir, Ahmet Öğür, Alaattin Duran, Sebahattin Özel ve daha birçokları.
2. Sanatta, Ziya Taşkent, Mustafa Topaloğlu, Ayşegül Aldinç, Funda Arar, Hürrem Erman, Şenol Demiröz, Uğur Dündar, Bülent Özveren, Sait Faik Abasıyanık, Faik Baysal, Necati Mert, Sezgin Burak, Hüsnü Gürsel, İbrahim Zaman, Zeynep Değirmencioğlu, Yıldırım Gencer, Mahmut Hekimoğlu, Sema Yunak, Mehmet Alkaş, Burhan Güven (TV Spikerleri)
3. Sporda; Oğuz Çetin, Hakan Şükür, Aykut Yiğit, Aykut Kocaman, Recep Çetin, Tuncay Şanlı, Tayfur Havuççu, Rahim Zafer. (Futbolda), Mithat Bayrak, Adil ve İrfan Atan, Sezai Kanmaz, Yavuz Erçoban, Erol Kemah, Mehmet Sarı, Hakkı Başar, Kamil Özdağ (Güreşte), Cemal Kamacı, Ali Çelikiz, Erdal Sarıkaş, Yener Durmuş, Nevzat Altınoluk (Boks), Semih Saygıner (Bilardo), Halil Mutlu, ilhan Çiftçi Halter), Orhan Aldinç, Şansal Büyüka, Tankut Antikacıoğlu, Oğuz Dizer, Sabri Ugan, İsmet Badem (Spor basınında)
4. Askerlikte-Alaattin Güven, Çağatay Titiz, Çetin Erman, Çetin Saner, Macit Akman, Muzaffer Erendil, Servet Bilgi, Sacit Sümer ve Rasim Betil (Generallerimiz)

Ve daha birçok alanda şehrimiz ve ilimizden yetişmiş Cumhuriyet’in gençleri, Türkiye ye hizmete devam ediyorlar. Bize Sakarya ismini vererek il yapan Cumhuriyetimizle gurur duyuyoruz. Ülkemizin idaresini Cumhuriyet kurarak halkımıza veren, dahi önderimiz M.Kemal Atatürk’ü bir keres daha minnetle yadediyoruz. Cumhuriyet’in kurduğu ve geliştirdiği Sakarya’dan ve insanlarından gelecekte de daha büyük işler başarmasını bekliyoruz. Cumhuriyet ve Sakarya birbirlerine çok yakışıyorlar. Bunu kirletmeye ve geciktirmeye hakkımızın olmadığını üşünüyorum.